Nawsie (ruralistyka)

Nawsie – plac położony w obrębie dawnej wsi poddańczej^[1]. Był otoczony zagrodami^[1]. Pierwotnie stanowił własność wspólną wsi i służył wspólnym celom^[1]. Bardzo często na nawsiu lokalizowany był kościół wraz z otaczającym go cmentarzem. Nawsie bywało także wykorzystywane jako łąka, pastwisko, ale też jako miejsce targów^[2]. Z czasem zanikł, zabudowywany^[1].

Dla Józefa Burszty zasiedlanie nawsia wiązało się z procesem różnicowania społecznego wsi: w nim lokowały się instytucje o charakterze publicznym i prywatnym, obsługujące całą okolicę; było też głównym obszarem osiedlania się ludności przybyłej z zewnątrz oraz różnorodnej pod względem składu i pochodzenia biedoty wiejskiej^[3]. Obszar wewnątrz nawsia miał być również bardziej zmienny pod względem układu zabudowy^[3].